गोरखा, जेष्ठ २ / मनकामना दर्शनका लागि आउँदै हुनुहुन्छ ? परेवा लिएरचाहिँ नआउनुहोला । परेवासहित आउनुभयो भने तपाईंलाई केबलकारबाट ओर्लनेबित्तिकै प्रहरी र मनकामना क्षेत्र विकास समितिका कर्मचारीले फर्काइदिने छन् । र्फकन नमाने तपाइले परेवा केबलकारको माथिल्लो स्टेसनमा राखेपछि मात्र मन्दिर दर्शन गर्न पाउनुहुने छ ।
लामो समयदेखि भक्तजनले उडाएका परेवा मर्ने गरेको र तिनको सुलीले मन्दिर वरपर दुर्गन्ध फैलेपछि उडाउन नपाइने पुरानो नियममा कडाइ गरिएको हो । मनकामना क्षेत्र विकास समिति, प्रशासन कार्यालय र मनकामना गाविसले परेवा उडाउन रोक्दै २०६५ सालमा गरेको निर्णयमा कडाइ गरेको समितिकी कार्यकारी अधिकृत खिलमाया थापाले बताइन् ।
'पहिलेदेखिकै नियम भए पनि धेरैजसो भक्तजनले थाहा नभएको भन्दै लिएर आउने गरेका थिए,' उनले भनिन्, 'प्रहरी र कर्मचारीले मानवीय हिसाबले छाड्ने गरेका थिए । तर परेवाको फोहोरले मन्दिर वरपर हैजा नै आउने खालको वातावरण सिर्जना भएपछि पूरै चेकजाँच गरेर मात्र भक्तजनलाई मन्दिर प्रवेश गराउन थालिएको छ ।' परेवा ल्याए/नल्याएको जाँच गर्न पैदल यात्रा गर्ने नाका र केबलकारबाट उत्रने ठाउँमा प्रहरी र कर्मचारी खटाइएको छ । मन्दिर आसपासका क्षेत्रमा परेवाको व्यापार गर्नसमेत रोक लगाएको समितिले जनाएको छ ।
दैनिक उडाइने परेवा मन्दिरमा बनाएको खोरमा अट्दैनन्, करिब सय जोर मात्र अट्छन् । तर मन्दिर वरपर अहिलेसम्म तीन सय जोरभन्दा बढी परेवा छन् । शुक्रबार र शनिबारबाहेक मन्दिरमा दैनिक पचास जोरभन्दा बढी परेवा आउने गरेको थापाले बताइन् । 'शुक्रबार र शनिबार त्यसको तुलनामा दोब्बर हुन्छ । जसले गर्दा रोग भित्रिन नदिन परेवा उडाउन नपाइने नियम राख्नुको अर्को विकल्प हामीसँग थिएन,' उनले भनिन् ।
कतिपय भक्तजनले प्वाँखै उम्रन सुरु नभएका परेवासमेत ल्याएर छाड्ने गरेकाले मरेर दुर्गन्ध फैलेको गाविस सचिव नारायण सापकोटाले बताए । 'उड्न सुरु गरेका कतिपय परेवा पनि तराईका हुँदा रहेछन् । तिनलाई यहाँको हावापानी नमिलेर मर्ने गरेका छन्,' सापकोटाले भने, 'दैनिक दस जोरभन्दा बढी परेवा मर्ने गरेकाले मन्दिर क्षेत्र दुर्गन्धित हुने गरेको छ ।'
समितिले परेवा उडाउन नपाइने नियमबारे चितवन, धादिङ र गोरखाका प्रशासन तथा मन्दिर छिर्ने नाकामा रहेका संघसंस्थालाई पत्राचार गरेको छ । परेवाको व्यापार गर्ने र लुकिछिपी मन्दिरमा उडाउनेलाई कारबाही गर्नेसमेत निर्णय गरिएको समितिले जनाएको छ ।