लादेनको हत्या र अमेरिकी साम्राज्यवाद

- केदारनाथ गौतम 

दस वर्ष लामो विश्वव्यापी प्रयास, हजारौंहजार सैनिक-गैरसैनिक नागरिकको क्षति एवं खरबौं डरलरको खतिपछि अन्ततः अलकायदा नामक अतिवादी संगठनका प्रमुख ओसामा बिन लादेनको हत्या गर्न 'ठूलो सफलता' प्राप्त भएको दावी अमेरिकाले गरेको छ ।

अमेरिकी सेनाले अलकायदाका संस्थापक नेता ओसामा बिन लादेनलाई मारेको सर्वाजनिक भएलगत्तै नेपालमा समेत जनपद र सशस्त्र प्रहरी बलले देशभर सुरक्षा सतर्कता बढाएको बताइएको छ । अमेरिकी दूतावास, अमेरिकी नागरिक नियोगहरू र उनीहरूसँग कार्यगत एकता गर्ने देशका दूतावासहरूको सूची बनाएर सुरक्षा निकायले सोमबार अपराहृनदेखि निगरानी बढाएको हो । अमेरिकी राजदूतावास, रिक्रिएसन सेन्टर, राजदूतका निवास लगायत संवेदनशील निकायहरूमा सुरक्षा व्यवस्था कडा पारिएको छ ।

लादेनविरुद्ध कारबाही चिसिँदै गएका बेला गत अगस्तमा अमेरिकी गुप्तचरहरूले 'ठूलो उपलब्धि' स्वरूप दस वर्षदेखि 'मोस्ट वान्टेड' बनिरहेका लादेनबारे निकै विश्वासिलो कुरिअरबाट नाम र ठेगाना पत्ता लगाए । सोही आधारमा पाकिस्तानको राजधानी इस्लामाबादेखि ३५ माइल टाढा अमेरिकी प्रतिआतंकवाद कारबाही केन्द्रनजिकैको सुरक्षित र भव्य संरचनासहितको कम्पाउन्डमा ओसामा बसिरहेको किटान गरेपछि सीआईएको आठ महिना लामो गुप्तचरी पश्चात अमेरिकी सेनाद्वारा गरिएको कारबाहीमा बिन लादेन मारिए । हेलिकप्टरबाट अमेरिकी सेना र गुप्तचर टोलीले कारबाही गर्दा केही समय भिडन्त भएको अमेरिकी अधिकारीहरूले दावी गरे तापनि लादेनलाई पूर्णतः निशस्त्र अवस्थामा पक्राउ गरी हत्या गरिएको थियो ।

लादेन सहित अल कायदाका सबैजसो वरिष्ठ नेताहरूले बाहिरी विश्वसँग कुरिअरमार्फत् नै सम्पर्क कायम राख्ने गरेको कुरा अमेरिकाले युद्धबन्दी राखेको क्युबाको ग्वान्तानामो खाडीस्थित कारागारका बन्दीलेसोधपुछका क्रममा खुलासा गरेका थिए ।पाकिस्तानस्थित उत्तरी अब्बोत्तावादमा अमेरिकी स्थल सेनाको कारबाहीमा लादेनको टाउकोमा गोली हानेर मारिएको समाचार एजेन्सीहरूले प्रवाहित गरेका छन् । आक्रमणमा बिन लादेनका छोरासहित चार युवक पनि मारिएको अमेरिकी सरकारी स्रोतलाई उद्धृत गर्दै सीएनएनले जनाएको छ । लादेनका छोरा हाज्मा पनि अल कायदाका वरिष्ठ सदस्य भएको अमेरिकी दावी छ । आक्रमणमा उनका थुप्रै सहयोगी र महिलाहरू समेत मारिएको बताइन्छ । लादेनको हत्याका लागि एक महिनाअघिदेखि नै एक उच्च सैन्य-अधिकारीको नेतृत्वमा सैन्यटोली परिचालन गरिएको अमेरिकी सैन्य-अधिकारीले उल्लेख गरेका छन् ।

अमेरिकी राष्ट्रपति बराक ओबामालेे 'आतंकाकारी लादेनको मृत्युबाट आफूलाई गर्वबोध भएको' बताएका छन् । 'आतंककारीबाट पीडित विश्वसमुदायलाई न्याय दिलाउन' अमेरिका सफल भएको' भन्दै ओबामाले 'विश्वभरका मुलुकलाई शान्तिपूर्ण बनाउने अभियान ढिलै भए पनि सफल भएको' उल्लेख गर्दै आˆनो अभियान जारी रहने प्रतिबद्धता समेत व्यक्त गरेका छन् ।

सन् २००१ को सेप्टेम्बर ११ मा न्युर्योकस्थित ट्वीनटावर हमलाका 'मुख्य योजनाकार' आरोपित बिन लादेन अमेरिकाको सर्वाधिक खोजीका -मोस्ट वान्टेड) व्यक्ति थिए । यसै कारण एक दशकसम्म पाकिस्तान र अफगानिस्तानमा अमेरिकी सेना र गुप्तचर बलले बिन लादेनको डरलाग्दो छायाँ पछ्याइरहेको थियो । यसै क्रममा पूर्वी अफगानिस्तानको तोराबोरा पहाडनजिक भिषण भिडन्तमा अमेरिकी सेनाले हार खाएको थियो ।

अमेरिकी प्रशासनले लादेनको हत्यालाई 'विश्वकै महत्त्वपूर्ण र ठूलो उपलब्धि' का रूपमा प्रचार गरिरहेको अवस्थामा टाइम म्यागेनिजनका संवाददाता टोनी क्यारनले टाइम डट कममा आफूले दस वर्षअघि २००१ मा लादेनका नाममा लेखेको समवेदना-लेखको अशंसहित घटना विश्लेषण गर्दै लेखेका छन्- 'त्यस बेला लादेन पक्राउ पर्नु वा मारिनुलाई अमेरिका र आतंकवादविरुद्धको युद्धमा निणर्ांयक घडी भन्न सकिन्थ्यो तर आज त्यो घटना समग्र आतंकवादविरोधी लडाइँको एउटा सानो प्रसंगभन्दा बढ्ता केही होइन ।'

चार वर्षअघि नै कुरिअर प्राप्त गरेको दावी गर्ने अमेरिकी अधिकारीहरूले वास्तविक स्थान कहाँ छ भन्ने कुरा पत्ता लगाउँदै इस्लामावादेखि १ घन्टा गाडीमा हिँडेपश्चात गत अगष्टमा पुगिने अब्बोत्तावाद कम्पाउन्ड फेला पारेको उल्लेख गरेका छन् । पहाडी क्षेत्रको डाँडामा निर्मित १२ फिट अग्लो पक्की पर्खालले घेरेर काँडेतार समेत लगाइएको उक्त क्षेत्रका निवासी को हुन सक्छन् भनेर सीआईएका एजेन्टहरूको केही साता स्याटेलाइट फोटो र गुप्ततरी सूचना-अध्ययनपश्चात त्यहाँ बिन लादेन नै लुकेको हुन सक्ने 'बलियो सम्भावना' सेप्टेबरदेखि नै 'सुनिश्चित गरेको' सीआईएका वरिष्ठ अधिकारीले उल्लेख गरेको छन् । टेलिफोन र इन्टरनेट सुविधा प्रयोग नगरिएको उक्त स्थानमा बस्नेहरू सुरक्षाप्रति ज्यादै सचेत थिए । अलकायदा नेताविरुद्ध 'मिसन' सुरु गर्न सूचना पर्याप्त भएको निश्चयपश्चात पनि थप केही महिना गुप्तचरी जारी राखिएको थियो । कारबाही अगाडिका ६ हप्तासम्म ओबामाले राष्ट्रिय सुरक्षा सल्लाहकारहरूका ५ वटा बैठक राखेका थिए । अमेरिकी राष्ट्रपति ओबामाले गत शुक्रबार राष्ट्रिय सुरक्षा सल्लाहकार थोमस डोनिलन, प्रतिआतंकवाद सल्लाहकार जोहन ओ ब्रेनसहित वरिष्ठ सल्लाहकारसँग हृवाइटहाउसको कूटनीतिक कक्षमा छलफल गरेका थिए । विस्तृत तयारीका साथ कारबाहीको औपचारिक निर्देशनमा हस्ताक्षरपश्चात पनि ओबामा प्रशासनले पाकिस्तानी सरकारलाई उसैको भूमिभित्र गरिने यति ठूलो कारबाहीबारे कुनै जानकारी गराउनु आवश्यक ठानेन । अमेरिकी वरिष्ठ प्रशासकीय अधिकारी भन्छन्- 'त्यहाँ कारबाहीको विषयमा हामीले अन्य मुलुकसँग शेयर गरेनौं, यो कुनै अचम्मको कुरै होइन ।'

लादेनको स्मृतिस्थल निर्माण हुन सक्ने र त्यसैका अगाडि कसम खाएर अलकायदाका थप सदस्य जन्मन सक्ने आशंकालेे लादेनको शवलाई अमेरिकी सेनाले समुद्रमा बगाइदिएको बताइएको छ ।

विश्वका केही मुलुकमा झिनो भूमिगत सञ्जाल भएको भनिएको र समकालीन विश्वमा चलिरहेका हत्या-आतंकको कहालीलाग्दो त्रासदीका तुलनामा नगन्य मात्र रहेका एकाध वारदात -ती पनि हालसम्म अपुष्ट) का आधारमा विश्वभर यति चर्को होहल्लाका साथ हजारौं सैनिक-गैरसैनिक नागरिकको हताहती र खरबौं डलरको क्षतिपछि अमेरिकाले एउटा व्यक्तिको हत्या गरेर 'सर्वश्रेष्ठ उपलब्धि' हासिल गरेको दावी गर्नुलाई विश्व मानवजातिले नै हास्यास्पद घटनाका रूपमा लिएको छ/लिनुपर्छ । अझ हास्यास्पद त के छ भने आफूलाई कथित विश्वमहाशक्ति राष्ट्र दावी गर्दै आएको अमेरिका 'संसारकै सर्वाधिक खतरनाक आतंककारी मारेर ऐतिहासिक सफलता पाएको' दावीपछि चाहिँ झनै त्रसित बन्न पुगेको छ र उच्च सतर्कता अपनाइएको घोषणा गरेको छ । साम्राज्यवादी अमेरिकालाई चिनियाँ नेता माओ त्से तुङले दशकौंअघि दिएको 'कागजी बाघ' को संज्ञा यस घटनाबाट अझै शानदार ढंगले प्रमाणित भएको छ ।

लादेन सही थिए र उनका क्रियाकलाप जायज थिए भनेर कदापि भन्न सकिन्न तर आफूलाई विश्वमै मानवअधिकार र कानुनी राजको ठेकेदार दावी गर्दै विश्वभरका मुक्तिकामी जनता समेतलाई 'आतंककारी' को 'लाइसेन्स' बाँड्दै हिँड्ने अमेरिकाले अतिवादी लादेनलाई 'विश्वकुख्यात आतंककारी' घोषणा गर्नु र एउटा व्यक्तिको नृशंशतापूर्ण हत्यापछि आफ्नो 'ऐतिहासिक विजय' को झुटो दावी गर्नु जति लज्जास्पद कुरा हो, अन्तिम संस्कार गरिसकिएको दाबी गरिएका लादेनको लाशबाट अमेरिका स्वयं झन् भयभित एवं त्रसित बनिरहेको देखिनु त्योभन्दा बढ्ता हास्यास्पद कुरा भएको छ । बरु यति बेलाको विचारणीय कुरा के हो भने स्वयं अमेरिकी साम्राज्यवाद लादेनभन्दा हजारगुणा बढ्ता आतंककारी छ किनकि लादेनले गरे-गराएका भनिएका हत्या-आतंकको तुलनामा अमेरिकाले विश्वभर गरे-गराएका हत्या-आतंक-विध्वंस र मानताविरोधी जघन्य अपराधहरूको लामो सूचीले यही तथ्यलाई प्रमाणित गर्दछ । यसतर्फ चाहिँ विश्वभरकै मिडिया, विश्लेषक एवं अधिकारकर्मीहरूको पटक्कै ध्यान नजानु आश्चर्यजनक विडम्बना भएको छ । निशस्त्र अवस्थामा पक्राउ परे भनिएका लादेन -वा विश्वकै कुनै पनि नागरिक) को हत्या गर्ने अधिकार न त अमेरिकी कानुनले कसैलाई दिएको छ न त अन्तर्राष्ट्रिय कानुनले नै ।

केही वर्षअघि जैविक हतियार रहेको आरोपमा सार्वभौमसत्तासम्पन्न राष्ट्र इराकमाथि बलजफ्ती नृशंसतापूर्ण आक्रमण गरेर इराकी राष्ट्रपति सद्दाम हुसेनलाई फाँसी दिलाएको अमेरिकाले अहिले फेरि निशस्त्र अवस्थामा भेटिएका लादेनको हत्या गरेर मानवताको धज्जी उडाएको छ । अमेरिकाले आजका मितिसम्म पनि न त इराकमा जैविक हतियार भेटिएको पुष्टि गर्न सकेको छ न त ११ सेप्टेम्बरको हमलामा लादेनको संलग्नतालाई नै आधिकारिक ढंगले प्रमाणित गर्न सकेको छ । राष्ट्रसंघ, सुरक्षा परिषद्, नेटो आदिजस्ता विश्वसंस्थालाई औजारका रूपमा प्रयोग गर्दै कहिले तीबाट स्वीकृति लिएजस्तो देखाएर त कहिले तिनका निर्णय-निर्देशनको अवज्ञा समेत गरेर अमेरिकी साम्राज्यवादले विश्वका दर्जनौं राष्ट्रमाथि अहिले पनि आतंक मच्चाइरहेकै छ । विश्वभर 'प्रजातन्त्र', 'कानुनी राज' र 'मानवअधिकारको रक्षा' जस्ता उपदेश दिँदै दुनियाँलाई 'लाइसेन्स' बाँडिरहेको अमेरिका स्वयंले चाहिँ संविधान, नियम र राष्ट्रिय एवं अन्तर्राष्ट्रिय कानुनका आधारभूत प्रावधानहरू समेतको न्यूनतम परिपालना गर्नुपर्छ कि पर्दैन ?